|
Opracowanie: Stanisława Piątkowska
|
Kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
w Kałkowie.
Kościół parafialny pw. Narodzenia NMP, poprzednio św. Jerzego zbudowany został ok. poł. XIII w. z cegły z
użyciem kamienia w detalu, w stylu romańsko-gotyckim. Powiększono go od wschodniej części w latach 1931-1933
poprzez dobudowanie trójnawowego korpusu i prezbiterium. Pierwotny kościół wzniesiony został na planie łacińskiego
krzyża z kwadratową nawą i prezbiterium oraz skróconymi ramionami transeptu.
Do prezbiterium przylegają dwie niższe przybudówki mieszczące od strony północnej dawną zakrystię później
przedzieloną na dwa pomieszczenia - a od strony południowej dawną kaplicę św. Józefa, którą po współczesnej
przebudowie przekształcono na nawę boczną i otwarto do prezbiterium nową, ostrołukową arkadą.
Od strony zachodniej przylega później dobudowana czworoboczna wieża z gotyckim dzwonem datowanym na 1483 rok.
Masyw wieży w części górnej rozczłonkowują bliźniacze, półkoliście zamykane okna. Zaś ostrołukowe otwory strzelnicze
i opasujące górną część krenelaże podkreślają charakter obronny budowli. Wieżę wieńczy czterospadowy dach. Nieco
niższa zewnętrzna bryła dawnego kościoła przykryta siodłowym dachem w narożnikach opięta została lizenom.
Górną część ścian prezbiterium zdobi podwójny fryz uformowany z cegieł z motywem przeplatających się półkolistych
arkadek. W ścianie szczytowej południowego transeptu usytuowano wczesnogotycki portal z ok. poł. XIII w.
Zdobią go częściowo zachowane, uskokowo rozmieszczone ościeża wsparte na kamiennych kolumienkach z kielichowymi
kapitelami. Wieńczy je ostrołukowa, wielouskokowa archiwolta dekorowana profilowaniami oraz płaskorzeźbionym motywem
stylizowanych roślin.
Dobudowany w 1824 r. prostokątny przedsionek poprzedzający od zachodu wieżę oraz przybudówka w części wschodniej
kryta dwuspadowym dachem z rzędami okien, pokaźnie zwiększyły bryłę świątyni.
Prezbiterium, nawa oraz ramiona transeptu posiadają zabytkowe XIII wieczne sklepienie krzyżowo-żebrowe,
zaś kaplicę św. Józefa zdobią dwa przęsła sklepienia krzyżowego o łuku ostrym. Natomiast w dawnej zakrystii występuje
sklepienie kolebkowe. Poszczególne przęsła sklepień rozdzielone zostały ostrołukowymi gurtami spływającymi na
szerokie lizeny podcięte w połowie wysokości. Żebra sklepień spływają na służki z kielichowymi kapitelami.
Stanowi to swoisty rodzaj dekoracji rozczłonkowującej monotonię gładkich ścian. W górnych partiach ścian prezbiterium
otworom okiennym przywrócono średniowieczny okrągły kształt.
W XVIII w. przy północnym ramieniu transeptu dobudowano kwadratową kaplicę o zaokrąglonych narożnikach, przykrytą
sklepieniem żaglastym z czterolistną płyciną wypełnioną monogramem IHS. Niegdyś w niej znajdowała się chrzcielnica.
Po 1715 r. pod wieżą wykonano sklepienie kolebkowo-krzyżowe z listwami stiukowymi i czworolistnym plafonem w przecięciu.
W części tej nadwieszono drewniany chór muzyczny z prostym parapetem, pochodzący z 1723 r.
Nowy kościół otrzymał sklepienie o ostrych łukach beczkowych, rytmicznie rozczłonkowane lizenami spływającymi
na filary. Stanowi to przy zachowaniu swojej nowoczesności - udany dalszy ciąg gotyckich kształtów.
Z lewej strony prezbiterium dobudowano nową zakrystię, obok niej prostą ambonę, a z prawej, na przedłużeniu
nawy bocznej, kaplicę, przenosząc doń średniowieczny kamienny portal z dawnego wejścia od zachodu.
Najcenniejszym reliktem wystroju kościoła w Kałkowie są freski pochodzące z trzech okresów powstania.
Odkrył je Łukasz Mrzygłód w 1931 r. podczas przebudowy kościoła spod licznych nawarstwień pobiały. Niestety,
zostały one podczas wymiany okien (barokizacji) częściowo zniszczone, a użyty koloryt wyblakł długotrwałym
oddziaływaniem wapiennej zaprawy. Najstarsze partie malarstwa figuralnego pochodzące z końca XIV w. pokrywały
ściany dawnego prezbiterium. W trójstrefowej kompozycji wydzielonych trzema pasmami ornamentu namalowano cykl
pasyjny oraz sceny z życia świętych.
Prawie w całości na ścianie południowej zachowały się przedstawienia ze scenami: Chrystus przed Piłatem,
Chrystus przed Herodem, Zmartwychwstanie, Zesłanie Ducha Świętego, Męczeństwo św. Agaty oraz św. Jerzy lub św. Marcin.
Na ścianie północnej przetrwały nieliczne fragmenty scen Biczowania, Przybicia do Krzyża oraz Zwiastowania.
Późniejszy zespół stanowią malowidła pochodzące z II poł. XV w. Wypełniają one strefy na ścianie szczytowej
północnego transeptu, oddzielone minuskułowymi napisami. Są to: Stworzenie Świata, Chrystus na Górze Oliwnej,
Biczowanie, fragmenty Upadku pod Krzyżem i Ukrzyżowania, oraz Złożenie do Grobu.
Ostatnią grupę fresków umieszczono w 1623 r. na północnej ścianie prezbiterium.
Główną kompozycją jest duży obraz Sądu Ostatecznego, wypełniony fantastycznymi, demonicznymi istotami,
jazdą potępionych do piekieł na pędzącym koźle. Tematyka ta odpowiadała szczególnej potrzebie pobożności ludowej.
Poniżej namalowano epitafium Andrzeja Thanheyssera (zm. 1622), ze sceną Ukrzyżowania, w obramieniu architektonicznym
i roślinnym. Zaś na lizenie między prezbiterium a transeptem widnieje fresk z epitafium Krzysztofa Tunckena,
miejscowego proboszcza, ze sceną Zdjęcia z Krzyża i klęczącą postacią zmarłego.
Również w kościele znalazło się miejsce poświęcone pamięci miejscowego sołtysa Jerzego Fichtnera w epitafium
namalowanym na arkadzie oddzielającej wieżę od transeptu, ze scenami Koronacji Matki Boskiej w górnej strefie
i Zwiastowania w dolnej, z postaciami fundatorów (
fragmentarycznie zachowane).

Natomiast na sklepieniu wydłużonej nawy głównej nowego kościoła widnieją malowidła przedstawiające sceny
z życia Maryi w znacznej większości odpowiadające tajemnicom Różańca.
Z okresu powstania kościoła nie zachowało się wyposażenie wnętrza. Wiemy, że kościół uległ barokizacji, stąd sprzęt
kościelny pochodzi z tej i późniejszych epok. Cennym obiektem jest późnobarokowy ołtarz główny pochodzący z
końca XVIII w., który został przeniesiony ze starego kościoła. W 1933 r. otrzymał gruntowną renowację.
Wypełnia on całą niszę nowego prezbiterium. Jest to drewniana konstrukcja architektoniczna z wolnostojącą mensą,
na której ustawiono tabernakulum, a na nim złocone cyborium w kształcie baldachimu, opasane po bokach zdwojonymi
kolumienkami dźwigającymi załamany gzyms wieńczący unoszony przez aniołów obraz Maryi Wspomożenia Wiernych
z II poł. XVII w. Po bokach cyborium klęczą dwaj aniołowie w postawie adorującej. Główny obraz ołtarza przedstawia
grupę Maryi i św. Elżbiety trzymającymi na kolanach Dzieciątko Jezus i Jana Chrzciciela. Z obu stron kłaniają się z
ciemnego tła Józef, Joachim i Zachariasz. Konstrukcję architektoniczną retabulum podtrzymują po dwie kolumny, między
którymi umieszczono duże figury apostołów Piotra i Pawła oraz św. Ambrożego i Augustyna z silnie zaznaczonymi
barokowymi ruchami. Powyżej Oko Opatrzności otoczone promienistą aureolą w chmurach, opiętą po bokach wolutami i
ozdobnymi wazonami. Całość zamyka baldachim z kulą ziemską z krzyżem w zwieńczeniu.
W północnej kaplicy nowego kościoła umieszczono XVIII-wieczny barokowy ołtarz, bogato zdobiony złoconą dekoracją
akantową, w który wkomponowano obraz autorstwa Łukasza Mrzygłoda z 1940 r. przedstawiający św. Dominika.
Na mensie z płaskorzeźbą Zwiastowania opasaną liśćmi akantu ustawiono cyborium z płaskorzeźbą Osób Boskich z rzeźbami
adorujących aniołów po bokach.
Następny ołtarz - św. Jadwigi Śląskiej - znajdujący się w transepcie, wykonany został w stylu regencyjnym.
Zdobią go dużych rozmiarów rzeźby św. Teresy Wielkiej z koroną cierniową na głowie, trzymającą w dłoniach
skrzyżowanych na piersi krucyfiks. Dwie kolumny podtrzymują zwieńczenie z ozdobami akantu, winnego grona oraz kratki
regencyjnej. Na mensie usytuowano na cokołach dwóch aniołów w postawie adorującej. W części centralnej ołtarza
umieszczono pochodzący z 1812 r. obraz św. Jadwigi w stroju zakonnym trzymającą model kościoła. Powyżej wmontowano
z tegoż czasu obraz z popiersiem św. Józefa. Całość u góry zamyka srebrzone Oko Opatrzności.
Kolejny ołtarz św. Jana Nepomucena pochodzący z I poł. XIX w . umieszczony został w północnej kaplicy za
transeptem, przeznaczonej w praktyce Wielkiego Tygodnia na ciemnicę.
Do cennych elementów wystroju kościoła w Kałkowie należy późnobarokowa ambona pochodząca z II poł. XVIII w.,
zawieszona na lewej ścianie dawnego prezbiterium. Korpus mównicy na dole gładko obcięty ozdobiony czterema
wystającymi wolutami, między którymi widnieją ozdobne, czworoboczne obramienia. Zwieńczenie baldachimowe, z białą
rzeźbą Michała Archanioła z rozpostartymi skrzydłami trzymającego w dłoniach gorejący miecz i wagę, depczącego
czarną postać szatana.
Marmurową chrzcielnicę z XVIII w. kryje XIX-wieczna drewniana pokrywa z rzeźbioną sceną Chrztu Pańskiego.
Przy prawym filarze ściennym między starym a nowym kościołem widnieje na cokole barokowa figura św. Jana Nepomucena
z przełomu XVIII/XIX w., zaś naprzeciwko umieszczono współczesną rzeźbę św. Franciszka Ksawerego.
Interesującymi zabytkami wystroju kościoła są obrazy. Najstarszy, renesansowy z ok. poł. XVI w. namalowany
na desce przedstawia scenę Opłakiwania Chrystusa, zawieszony nad wejściem do południowej kaplicy nowego kościoła.
Wypełnia on ramy postaciami: w centrum w formie piety Maryja w pełnym bólu wyrazie twarzy podtrzymuje zdjęte ciało
umęczonego Syna. Z lewej Nikodem i Józef z Arymatei trzymający białe płótna, z prawej Jan i druga Maria.
Z 1740 r. pochodzi obraz ze sceną Ukrzyżowania. Jest to dar wotywny rodziny Oberg, której herb i inicjały głowy
rodziny można zobaczyć na obrazie. Jego treścią jest siedzący obok krzyża na chmurach Bóg Ojciec zmywający z globu
ziemskiego czerwone zmazy grzechów, podczas gdy Matka Boska odwodzi lewą ręką Sprawiedliwość, która jest przedstawiona
w postaci szal wagi. U stóp krzyża klęczy Miłość i zbiera do czary krew z serca Zbawiciela. Powyżej z otwartej przez
aniołów bramy nieba przedostaje się światło łaski. Z prawej strony anioł w radosnym pośpiechu zamyka bramę piekła.
Innym śladem po rodzinie Oberg jest klasycystyczna ławka kolatorska z ok. 1800 r. z bogatą płaskorzeźbioną dekoracją
festonową i herbami tejże rodziny. Na uwagę zasługuje również lampa wieczna pochodząca z końca XVIII wieku.
Wyposażenie kościoła w Kałkowie nie stanowi więc jednolitego stylowo zespołu.
Wymieniono tu jednak najcenniejsze obiekty, które noszą znamiona dawnych epok. W tymże to kościele przez
wieki pokolenia społeczności wiernych kształtowały swoją pobożność, a także miały swój wkład w utrzymanie i wystrój
parafialnej świątyni.
Skocz do góry strony 
Obiekty parafialne i krzyże przydrożne
w parafii KAŁKÓW
Oprócz kościoła w Kałkowie do obiektów parafialnych należą: kościół w Bukowie, kaplica w Broniszowicach, plebania
oraz cmentarz parafialny w Kałkowie.
Kościół w Bukowie

Mieszkańcy Bukowa bardzo pragnęli mieć swój kościół. Pierwsze starania o budowę kościoła rozpoczęto w 1903 r.
Środki pieniężne na ten cel parafianie gromadzili w banku. Niestety po I wojnie światowej nastąpiła wielka inflacja
i wszystkie pieniądze przepadły. Jednak Bukowianie nie zrezygnowali z budowy świątyni. Rozpoczęto kolejną zbiórkę
pieniędzy, za które gromadzono materiały na budowę. Pole pod budowę kościoła ofiarował mieszkaniec Bukowa Franciszek
Bulla. Po wielu trudach parafianie przystąpili do budowy kościoła, którą ukończyli w 1933 r., nadając mu tytuł
Podwyższenia Krzyża Świętego.
Tak więc na skraju miejscowości stanęła prostokątna bryła kościoła, osadzona na murowanym z kamienia cokole,
przykryta dwuspadowym dachem z wieżyczką - dzwonnicą w części zachodniego szczytu. Mur prostej fasady ożywia
dwuskrzydłowy, prostokątny otwór drzwiowy, po bokach bliźniacze prostokątne okienka w części dolnej i większe,
nieco wyżej, zamknięte półkoliście, a u góry okrągłe. Wnętrze stanowi prostokątna hala, którą przykryto sufitem.
Zamknięte prosto prezbiterium wyodrębniono między dwoma prostokątnymi pomieszczeniami, pełniącymi funkcję zakrystii,
z potrójnymi wydłużonymi prześwitami w kierunku prezbiterium. W części zachodniej na dwóch smukłych słupach wsparto
chór muzyczny z organami, pod którym wyodrębniono pomieszczenie na kaplicę i dwa przedsionki. Na mensie skromne,
zdobione okładziną mosiężną, tabernakulum z wysmukłym cyborium. Zaś na ścianie zawieszono duży, aż pod sufit krzyż z
wizerunkiem Ukrzyżowanego, a po bokach na cokolikach rzeźby Matki Boskiej i św. Jana. W tle na ścianie namalowano
pejzaż z motywem górzystym na horyzoncie i elementami budowli po bokach. Na krawędziach obu zakrystii umieszczono na
cokołach figury św. Stanisława Kostki i św. Antoniego, a po bokach proste ołtarzyki z obrazem Jana Ewangelisty i Matki
Boskiej.
Po II wojnie światowej przy kościele został założony cmentarz.
Od momentu wybudowania do chwili obecnej mieszkańcy Bukowa dbają o swoją świątynię. Jesienią 1963 r. w czynie
społecznym wykonano ogrodzenie wokół kościoła i cmentarza, zrobiono nową bramę, wejście z ulicy do kościoła wyłożono
betonem. Wokół cmentarza i kościoła zasadzono drzewka.
We wrześniu 1965 r. parafianie odnowili bardzo pięknie wnętrze kościoła, natomiast na przełomie 1979/80 r. sufit
przyozdobiono nowymi kasetonami. W 1980 r. ściany świątyni pokryto nową polichromią. W kwietniu 1994 r. w kościele
założono osiem witraży - dwa z symbolami a sześć figuralnych: św. Jan Chrzciciel, św. Piotr, św. Helena, św. Barbara,
św. Stanisław Szczepanowski, św. Franciszek z Asyżu.
W 2000 r. obok kościoła umieszczono nowy krzyż misyjny. Również w 2000 r. wykonano nową posadzkę marmurową w
prezbiterium i nawie kościoła, a rok później wstawiono nowe drzwi wejściowe i boczne.
Kaplica w Broniszowicach

Kolejnym obiektem należącym do parafii Kałków jest niewielka kaplica w Broniszowicach, która skupia w miesiącu
październiku mieszkańców wioski, a także okolic na dorocznym odpuście Macierzyństwa Matki Bożej. W tejże kaplicy
gromadzą się również wierni na śpiewaniu nabożeństw majowych, a w październiku na nabożeństwach różańcowych.
Czasami w ciągu roku odprawiana jest przy jakiejś okoliczności Msza św., np. w intencji Róży Różańcowej,
a nawet zdarzyło się, że był udzielany sakrament małżeństwa.
Kaplica zbudowana została w II poł. XIX w. Jest to niewielka budowla w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu
osadzona na kamiennym fundamencie, przykryta czterospadowym blaszanym dachem z sześcioboczną latarnią - dzwonnicą na
szczycie, przykrytą cebulastą kopułą. Drzwi wejściowe dwukwaterowe, opasane występującymi przed lico muru węgarami,
u góry zamkniętymi w ostry łuk. Wnętrze zamknięte sufitem ze ściętymi trapezowo bokami. W bocznych ścianach
ostrołukowe otwory okienne wypełnione skromnym, jednolitym witrażem. Kaplicę zdobi rokokowy ołtarz z hermami dwóch
aniołów osadzonych w pionowo rozwiniętych wolutach imitujących kolumny, głowami podtrzymują cokoliki, na których
wsparto zwieńczenie z motywem esowato uformowanych akantów, monogramu Maryi w owalu, dwóch ażurowych kratek, a na
samej górze dwóch wazoników. Wewnątrz ołtarza przeszklony obraz Matki Bożej trzymającej przy licu Dzieciątko.
Madonna odziana w granatową suknię z szeroko narzuconym czerwonym płaszczem, na głowie przeźroczysty welon.
Wokoło postaci promienista aureola. Na płótnie powieszono w poprzek, na wysokości piersi dwa plecione metalowe
pasy wotywne, obok serce. Ścianę obok ołtarza, od lewej zdobi obraz św. Urlyka z Augsburga, w szatach biskupich i
rybą na tacce, oraz obraz przedstawiający św. Franciszka Ksawerego. Po prawej stronie na ścianie znajduje się
rzeźba najczęściej przedstawianego na Śląsku - św. Jana Nepomucena. Kaplicę okalają oprawione w ramki litografie
przedstawiające stacje Drogi Krzyżowej sygnowane jako Fransa Lootsa.
Kaplicą opiekują się mieszkańcy wioski dbając o jej stan zachowania. W 1970 r. nastąpił generalny remont kaplicy,
zaś wiosną 1981 r. dach pokryto blachą cynkową i ocynkowaną. W 2000 r. zrobiono nowe ogrodzenie oraz nowy chodnik z
kostek. W lipcu 2001 kaplica była zniszczona na skutek powodzi, dlatego też po raz kolejny odbył się generalny remont
zarówno od wewnątrz jak i od zewnątrz.
Plebania w Kałkowie

Plebania w Kałkowie pochodzi z pierwszej połowy XIX w., odnowiona w 1960 r. Jest murowana, otynkowana, piętrowa,
prostokątna, dwutraktowa. Siedmioosiowa z wejściem pośrodku, ponad którym znajduje się obraz Matki Bożej z
Dzieciątkiem z XIX w.
Obecny ksiądz proboszcz Jan Byszkiewicz sumiennie troszczy się o dobry stan budynku.
W 1971 r. wyremontowano gruntownie wnętrze, wstawiono nowe okna, nowe rynny, wykonano nową elewację oraz ogrodzenie.
W 1973 r. zainstalowano centralne ogrzewanie. Natomiast w 2001 r. na piętrze budynku wymieniono okna,
a w maju 2002 przeprowadzono generalny remont dachu, wymieniono kilka krokwi i wszystkie łaty, dach pokryto blachą.
Cmentarz w Kałkowie

Według prawa kościelnego każda parafia powinna mieć własny cmentarz. Tak więc i parafia kałkowska ma swój cmentarz,
który znajduje się niedaleko kościoła. Cmentarz na planie prostokąta, otoczony jest wysokim murem z cegły klinkierowej.
Pośrodku alejki w centrum znajduje się duży kamienny krzyż z figurą Ukrzyżowanego, datowany na 1881 r. Na cmentarzu
znajduje się kaplica cmentarna gruntownie wyremontowana w 1986 r., zaś w 2001 doprowadzono do niej światło i wstawiono
nowe drzwi.
Na cmentarzu zachowały się groby z początku XX w. Najstarszy zachowany grobowiec datowany jest na 1932 r.
Obok kaplicy cmentarnej pochowany jest ks. proboszcz Tadeusz Walczyk, który wcześniej pracował w parafii kałkowskiej.
Krzyże przydrożne

Kapliczki, figury Świętych Pańskich i krzyże przydrożne mocno wrosły w polski krajobraz. Przez wieki były nieodłącznym
fragmentem pejzażu naszych wsi i miast. Można się było na nie natknąć wśród pól, na obrzeżach zagajników i przy
leśnych duktach. Zdobiły także małomiasteczkowe rynki oraz przyzagrodowe ogródki. Ich rodowód sięga odległego
średniowiecza. Te, które dotrwały do dziś, najczęściej pochodzą z końca XIX i początku XX wieku, ale można wśród nich
natrafić również na przydrożne zabytki liczące sobie 200 lub 300 lat.
Wznoszono je na chwałę Bożą, dla przypomnienia różnych wydarzeń, dla wsparcia próśb wznoszonych w modlitwach, w
podzięce za prośby spełnione, za przywrócenie zdrowia, uratowanie życia, dla upamiętnienia czyjejś śmierci, niekiedy
znacząc jej tragiczne miejsce. Bywało też, że postawienie kapliczki czy "świątka" świadczyć miało o zasobności
fundatora czy wyróżniać go wśród lokalnej społeczności.
Twórcami przydrożnych rzeźb lub wizerunków zdobiących wnętrza kapliczek byli w znakomitej większości anonimowi
wiejscy lub miasteczkowi artyści-amatorzy. Ich prace, często nieporadne, dalekie od technicznej doskonałości,
są jednak wyjątkowo urokliwe i pełne wyrazu. Kapliczki i "świątki" są znakomitymi przykładami naiwnej sztuki ludowej,
choć wśród nich zdarzają się także dzieła profesjonalnych rzeźbiarzy, których nazwiska znaleźć można w katalogach
sztuki.
O pochodzeniu kaplic, krzyży i innych zabytków sakralnych mówią napisy zachowane na niektórych zabytkach.
Te napisy to ważne dokumenty świadczące nie tylko o pochodzeniu krzyży i kapliczek, ale również o głębokim
zaangażowaniu religijnym mieszkańców danego terytorium.
W ostatnich czasach wiele z tych kapliczek zostało okradzionych, inne, często pozbawione już właściciela lub opiekuna,
niekiedy barbarzyńsko uszkadzane, nie remontowane, ulegają procesowi niszczenia.
Dlatego winna istnieć stała, zorganizowana opieka nad wszystkimi zabytkami ludowej sztuki sakralnej.
Na terenie parafii Kałków znajduje się ponad 60 kapliczek, figur i krzyży przy zabudowaniach lub też przy drogach.
W większości parafianie otaczają je opieką, remontują, upiększają. Powstają też nowe kapliczki, zwłaszcza prywatne,
rodzinne.
We wsi Wierzbno należącej do parafii Kałków znajduje się czterometrowy drewniany krzyż z wizerunkiem Chrystusa.
Korpus Ukrzyżowanego wykonany jest z blachy, jest to rękodzieło o charakterze ludowym.
W latach sześćdziesiątych na posesji, gdzie stał tenże krzyż mieściło się przedszkole, którego kierowniczką
była mieszkanka Wierzbna Krystyna Świt. Krzyż ten był bardzo zniszczony, ramię spróchniałe, dlatego mieszkańcy
Wierzbna postanowili wykonać nowy krzyż i postawić go w tym samym miejscu. Kiedy krzyż był już gotowy mieszkańcy
wioski wieczorem postawili nowy krzyż, na którym umieścili datę 5 maja 1967 r. W związku z obecnością nowego
krzyża na terenie przedszkola Krystyna Świt była kilkakrotnie przesłuchiwana przez ówczesne władze partyjne i
oświatowe, które domagały się usunięcia krzyża. Zarzucono jej brak nadzoru nad posesją przedszkola i w związku z
tym pozbawiono pracy z niemożliwością zatrudnienia na terenie gminy, a przedszkole zostało zlikwidowane. Krzyż stoi
i stać będzie jako symbol wiary ludzi XX wieku.
We wsi Buków należącej do parafii Kałków, na posesji T. Przybyszewskiego znajduje się barokowa kamienna
figura ufundowana w 1780 r. przez Antoniego Taerne z Nysy. Na ozdobnym dwustrefowym postumencie z rzeźbami
aniołków widnieje posąg św. Jana Nepomucena.

Przy drodze do Broniszowic, znajduje się figura murowana z kamienia, otynkowana, w kształcie słupa, z górną
kondygnacją nieco węższą wydzieloną gzymsem. W części dolnej występują dwie prostokątne wnęki, w górnej płaskorzeźba
kamienna Ukrzyżowania oraz zatarta inskrypcja fundacyjna. Figurę tę ufundował miejscowy proboszcz Krzysztof Tuncken,
zapewne w 1622 r .
W Kałkowie w pobliżu rzeki znajduje się kamienna figura ufundowana w 1729 r. przez Ferdynanda Erensta Oberga.
Na postumencie ujętym wolutami widnieje posąg św. Jana Nepomucena.
Również w Kałkowie widnieje kamienna kolumna w rzeźbą Chrystusa Ukrzyżowanego, umieszczona na kwadratowym
postumencie. Rzeźba to została wzniesiona w 1765 r.
Opracowała: Stanisława Piątkowska
Bibliografia:
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. VII - Województwo Opolskie pod redakcją T. Chrzanowskiego i M. Korneckiego,
Zeszyt 9, Powiat Nyski, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1963;
V. Schauber, H. Schindler, Ilustrowany leksykon świętych, Kielce 2002;
Krzyże i kapliczki przydrożne na Śląsku Opolskim w grafice Alojzego Wierzgonia, red. A Hanich, Opole 1998;
APK - Kronika Parafialna.
Wywiad z J. Bullą, mieszkańcem Bukowa, przeprowadzony 3 VIII 2003 r.
Wywiad z Krystyną Świt przeprowadzony 4 VIII 2003 r.
Studium historyczne w przygotowaniu !
przepraszamy za utrudnienia
|